Imikorere y’ibidukikije ya hydraulic ni ngombwa mu kubungabunga umutungo w’uburobyi. Umuvuduko w'amazi uzwiho kugira ingaruka ku gutera amafi atanga amagi agenda. Ubu bushakashatsi bugamije kumenya ingaruka ziterwa n’umuvuduko w’amazi ku gukura kwintanga ngore hamwe nubushobozi bwa antioxydeant ya carp nyakatsi ikuze (Ctenopharyngodon idellus) ikoresheje ubushakashatsi bwa laboratoire hagamijwe gusobanukirwa nuburyo bwa physiologique bushingiye ku myororokere y’imyororokere y’ibidukikije. Twasuzumye amateka y’amateka, imisemburo y’imibonano mpuzabitsina hamwe na vitellogenine (VTG) yibumbiye mu ntanga ngore, hamwe n’inyandiko-mvugo ya genes zingenzi muri axe ya hypothalamus-pituitar-gonad (HPG), hamwe n’ibikorwa bya antioxydeant y’intanga n’umwijima muri karp nyakatsi. Ibisubizo byerekanye ko nubwo nta tandukaniro rigaragara ryaranze intanga ngore ziranga ibyatsi bya carp munsi yumuvuduko wamazi wamazi, estradiol, testosterone, progesterone, 17α, 20β-dihydroxy-4-inda-3-imwe (17α, 20β-DHP), hamwe nubushakashatsi bwa VTG bwashyizwe hejuru, ibyo bikaba byari bifitanye isano no kugenzura imiterere ya gen. Urwego rwo kwerekana imiterere ya gene (gnrh2, fshβ, lhβ, cgα, hsd20b, hsd17b3, na vtg) murwego rwa HPG rwazamutse cyane mugihe umuvuduko wamazi, mugihe urwego rwa hsd3b1, cyp17a1, cyp19a1a, hsd17b1, inyenyeri, na igf3. Byongeye kandi, umuvuduko ukabije w’amazi ushobora kuzamura ubuzima bwumubiri wongera ibikorwa byimisemburo ya antioxydeant muri ovary numwijima. Ibyavuye muri ubu bushakashatsi bitanga ubumenyi bw’ibanze n’inkunga ifasha mu bikorwa by’ibidukikije by’imishinga y’amashanyarazi no gusana ibidukikije by’inzuzi.
Intangiriro
Urugomero rwa Gorges eshatu (TGD), ruherereye hagati mu ruzi rwagati rwa Yangtze, niwo mushinga munini w'amashanyarazi ku isi kandi ufite uruhare runini mu gukoresha no gukoresha ingufu z'umugezi (Tang et al., 2016). Icyakora, imikorere ya TGD ntabwo ihindura gusa inzira ya hydrologiya yinzuzi ahubwo inabangamira ahantu h’amazi haba hejuru ndetse no hepfo y’urugomero, bityo bikagira uruhare mu kwangiza urusobe rw’ibinyabuzima byo mu ruzi (Zhang et al., 2021). Mu buryo burambuye, kugenzura ibigega bihuza inzira yinzuzi kandi bigacika intege cyangwa bikuraho impinga y’umwuzure, bityo bigatuma amagi y’amafi agabanuka (She et al., 2023).
Igikorwa cyo gutera amafi birashoboka ko cyatewe nibintu bitandukanye bidukikije, harimo umuvuduko wamazi, ubushyuhe bwamazi, na ogisijeni yashonze. Muguhindura imisemburo ya hormone no gusohora, ibyo bintu bidukikije bigira ingaruka kumikurire y amafi (Liu et al., 2021). By'umwihariko, umuvuduko w'amazi wamenyekanye kugira ingaruka ku gutera amafi atanga amagi atemba mu nzuzi (Chen et al., 2021a). Kugira ngo hagabanuke ingaruka mbi z’ibikorwa by’urugomero ku gutera amafi, ni ngombwa gushyiraho uburyo bwihariye bw’ibidukikije bw’ibidukikije kugira ngo amafi yororoke (Wang et al., 2020).
Carps enye zikomeye zo mu Bushinwa (FMCC), zirimo karp yumukara (Mylopharyngodon piceus), karp nyakatsi (Ctenopharyngodon idellus), carp ya silver (Hypophthalmichthys molitrix), na karp nini (Hypophthalmichthys nobilis), yunvikana cyane mubikorwa byubukungu bwa hydrologiya. Abaturage ba FMCC bari kwimukira ahatera intanga hanyuma bagatangira gutera intanga hasubijwe ko impiswi zitemba ziva mu kwezi kwa Werurwe kugeza muri Kamena, mu gihe iyubakwa n'imikorere ya TGD bihindura injyana ya hydrologiya karemano kandi bikabuza kwimuka kw'amafi (Zhang et al., 2023). Kubwibyo, kwinjiza ibidukikije muri gahunda yimikorere ya TGD byaba ingamba zo kugabanya uburinzi bwa FMCC. Byerekanwe ko gushyira mu bikorwa imyuzure yakozwe n'abantu mu rwego rwa TGD byongera intsinzi yimyororokere ya FMCC mu turere two hepfo (Xiao et al., 2022). Kuva mu mwaka wa 2011, hateguwe uburyo bwinshi bwo guteza imbere imyitwarire y’imyororokere ya FMCC hagamijwe kugabanya igabanuka rya FMCC riva mu ruzi rwa Yangtze. Byagaragaye ko umuvuduko w’amazi utera intanga za FMCC kuva kuri 1.11 kugeza kuri 1.49 m / s (Cao et al., 2022), hagaragajwe umuvuduko mwiza wa 1.31 m / s kugira ngo utere FMCC mu nzuzi (Chen et al., 2021a). Nubwo umuvuduko w’amazi ugira uruhare runini mu myororokere ya FMCC, hari ubuke bugaragara bw’ubushakashatsi ku mikorere ya physiologiya ishingiye ku gisubizo cy’imyororokere karemano y’ibidukikije.
Igihe cyo kohereza: Kanama-05-2024